Τι είναι λογοθεραπεία;

Η Λογοθεραπεία είναι η επιστήμη που ασχολείται με την πρόληψη, διάγνωση και αποκατάσταση των διαταραχών του λόγου, της φωνής και της ομιλίας.

Ποιός είναι ο Λογοθεραπευτής;

Ο Λογοθεραπευτής ασχολείται με τις διαταραχές του λόγου και της επικοινωνίας σε παιδιά και ενήλικες. Επίσης φέρει την ευθύνη της πρόληψης, αξιολόγησης, θεραπείας και επιστημονικής μελέτης της ανθρώπινης επικοινωνίας και των διαταραχών που συνδέονται με αυτή. Η ανθρώπινη επικοινωνία περικλείει όλες τις λειτουργίες που έχουν σχέση με την κατανόηση και την έκφραση του προφορικού και γραπτού λόγου, καθώς επίσης και με όλες τις κατάλληλες μορφές μη λεκτικής επικοινωνίας.

Με ποιές διαταραχές ασχολείται ο λογοθεραπευτής;

Οι διαταραχές που εμπίπτουν στο πεδίο δράσης του Λογοθεραπευτή είναι αυτές που έχουν σχέση με την ομιλία και τον λόγο, οι οποίες διαφέρουν ως προς τη φύση και τη σοβαρότητα τους (μπορεί να είναι απλές ή πολύπλοκες όταν εμπλέκονται πολλαπλές διαταραχές επικοινωνίας), μπορούν να εμφανιστούν σε όλα τα στάδια της ζωής και μπορεί να είναι εξελικτικές ή επίκτητες.

Αυτές είναι:

ΠΡΟΛΗΨΗ

Ο Λογοθεραπευτής επεμβαίνει σε καθένα απο τα ακόλουθα στάδια για να αποτρέψει την εμφάνιση ή την επιδείνωση μιας διαταραχής:

Α. Εκπαίδευση

Β. Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση

Γ. Έγκαιρη διερεύνηση με σκοπό την έγκαιρη διάγνωση μιας διαταραχής στα παιδιά ή στους ενήλικες

Δ. Πρώιμη παρέμβαση στο άτομο και το περιβάλλον του.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

Η αξιολόγηση απαιτεί μια πλήρη εκτίμηση όλων των λειτουργιών και παραμέτρων των ικανοτήτων επικοινωνίας και των μεταβολών που παρατηρούνται στους ασθενείς (είτε συμβουλευτούν είτε όχι τον Λογοθεραπευτή με δική τους πρωτοβουλία). Πρέπει να ληφθούν υπόψη οι ανάγκες των ατόμων με διαταραχές και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κοινωνικού τους περιβάλλοντος. Πρόκειται για μια συνεχή διεργασία που συχνά απαιτεί τη συνεργασία ειδικών απο άλλους επιστημονικούς κλάδους. Ο Λογοθεραπευτής φθάνει στη διάγνωση με τη βοήθεια αντικειμενικών διαδικασιών και κλινικής παρακολούθησης και διατυπώνει τη θέση του για τη φύση και τη διάρκεια της παρέμβασης.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η παρέμβαση στα πλαίσια των διαταραχών της επικοινωνίας μπορεί να έχει τη μορφή μιας άμεσης ή έμμεσης θεραπείας. Οι θεραπευτικές εφαρμογές έχουν διαστάσεις τεχνικές, διαπροσωπικές και κοινωνικές. Η παρέμβαση έχει σαν στόχο να φτάσει το άτομο με διαταραχές, ανάλογα με τις δυνατότητές του, στο μέγιστο επίπεδο λειτουργίας και επικοινωνίας που αντιστοιχεί στο περιβάλλον του-κοινωνικό και /ή σχολικό και/ ή επαγγελματικό- για να επιτύχει ή να διατηρήσει έναν ανεξάρτητο τρόπο ζωής και έκφρασης.

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ

Ο Λογοθεραπευτής, ως ο επιστήμονας που ασχολείται με την ανθρώπινη επικοινωνία και την παθολογία της, πραγματοποιεί το έργο του: -ως αναπόσπαστο μέλος μιας διεπιστημονικής ομάδας -συνεργάζεται με γιατρούς, άλλους ειδικούς, εκπαιδευτικούς και άλλους φορείς -συμβουλεύει γονείς για την προώθηση επικοινωνιακών δεξιοτήτων μέσα στη καθημερινή ζωή -ενημερώνει γονείς και εκπαιδευτικούς για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει το παιδί -παρεμβαίνει θεραπευτικά, χρησιμοποιώντας εκλεκτικά τις μεθόδους και στρατηγικές του -ελέγχει την αποτελεσματικότητα της παρέμβασης.

ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΑΡΘΡΩΣΗΣ


Που οφείλονται; 
• Σε μια αναπτυξιακή ανωριμότητα: το παιδί δεν επικοινωνεί όπως θα περίμενε κανείς με βάση την ηλικία του αλλά σαν παιδί μικρότερης ηλικίας. 
• Σε οργανικά, γενετικά ή μετα-γεννητικά προβλήματα: βαρηκοία, σχιστία, οδοντικές ανωμαλίες, εγκεφαλική παράλυση, νοητική υστέρηση κ.α.
• Σε άλλους παράγοντες: ψυχολογικά προβλήματα, αντίξοες περιβαλλοντικές συνθήκες κ.α.

Πως εκδηλώνονται; 
Ένα παιδί με προβλήματα στην ομιλία μπορεί να:
• μπερδεύει τους ήχους σε μια λέξη. 
• αδυνατεί να μιμηθεί συγκεκριμένους ήχους ή ομάδες ήχων
• παραλείπει ήχους ή/και συλλαβές απο τις λέξεις

Ένα παιδί με προβλήματα στο λόγο μπορεί να δυσκολεύεται να:
• καταλάβει αυτά που του λένε 
• βάζει λέξεις μαζί και να σχηματίζει προτάσεις
• παίρνει μέρος σε μια συζήτηση
• εκφράζεται με ευκολία και ανάλογα με τις περιστάσεις

Τι συνέπειες έχουν;

• Στην οικογένεια: ΕΝΟΧΗ: μερικοί γονείς νοιώθουν υπεύθυνοι για το πρόβλημα του παιδιού και ανήμποροι να το ξεπεράσουν. ΑΠΟΡΡΙΨΗ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ: μερικοί γονείς δυσκολεύονται να δεχθούν ότι το παιδί τους έχει πρόβλημα και ότι χρειάζονται βοήθεια για να το αναγνωρίσουν και να προσαρμοστούν. ΑΠΟΡΡΙΨΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ: θεμέλιος λίθος κάθε σχέσης είναι η επικοινωνία και επομένως, η σχέση μεταξύ γονέων και παιδιού με δυσκολία στην επικονωνία, μπορεί μερικές φορές να είναι προβληματική.

• Στη συμπεριφορά του παιδιού: Το παιδί μπορεί να είναι ανεσταλμένο και απομονωμένο, ή να εκδηλώνει κρίσεις θυμού ή επιθετικότητας.

• Στην εκπαίδευση του παιδιού: Το παιδί μπορεί να δυσκολεύεται να προσαρμοστεί στο σχολικό περιβάλλον. Πολλές δεξιότητες που σχετίζονται με το λόγο και την ομιλία, όπως η γραφή και η ανάγνωση, μπορεί να εξελιχθούν σε σοβαρά μαθησιακά προβλήματα.

Ο ρόλος του ΛογοθεραπευτήΤο παιδί που παρουσιάζει προβλήματα στην επικοινωνία (λόγο ή/και ομιλία) χρειάζεται λογοθεραπεία. Κάθε θεραπευτικό πρόγραμμα περιλαμβάνει τη συνεργασία του/της ειδικού Λογοθεραπευτή με την οικογένεια και εξαρτάται απο την ηλικία του παιδιού, το ειδος και τη σοβαρότητα του προβλήματος.Συνίσταται να αποφεύγετε να το διακόπτετε και να το διορθώνετε συνεχώς. Μπορείται ωστόσο να επαναλαμβάνετε σωστά ότι προσπαθεί να σας πει. Μετά απο την αρχική αξιολόγηση, ο/η Λογοπεδικός θα σας δώσει ό,τι πληροφορίες χρειάζεστε και θα σας εξηγήσει το πρόγραμμα λογοθεραπείας. Έτσι παρέχεται στο παιδί ένα ασφαλές και δεκτικό περιβάλλον και εγκαθιδρύεται μία θεραπευτική βάση.

 

ΤΡΑΥΛΙΣΜΟΣ

-Τι είναι ο Τραυλισμός; Πρόκειται για διαταραχή της φυσιολογικής ροής και του ρυθμού της ομιλίας, την οποία θα χαρακτηρίζαμε ως τη «σοβαρότερη» απο τις διαταραχές του λόγου, διότι εμπλέκεται η ψυχολογία (το συναίσθημα) του παιδιού. -Πότε εμφανίζεται; Εμφανίζεται συνήθως μεταξύ 2-7 ετών, όπου σε αυτό το διάστημα αναπτύσσεται ο λόγος του παιδιού και η δυσκολία εγκαθίσταται όταν η σκέψη μετατρέπεται σε γλώσσα.

-Για τι είδους Τραυλισμό μιλάμε;
1) Τον Τονικό: Σε αυτή την περίπτωση, επαναλαμβάνει συνεχώς την αρχική συλλαβή ή λέξη, με χαρακτηριστικό το «μπλοκάρισμα» της φωνής και την αδυναμία του ατόμου να τα προφέρει. Αυτό το είδος Τραυλισμού ολοκληρωμένα, συνήθως συνοδεύεται από συσπάσεις των μυών του προσώπου, του λαιμού αλλά και κοκκίνισμα του προσώπου, δυσαρέσκεια, δυσφορία κ.α.

2)Τον Κλονικό: Εμποδίζεται η ομιλία παρά την προσπάθεια του ατόμου, με ακούσια επανάληψη φωνημάτων-φθόγγων, πρώτης συλλαβής της λέξης για λιγότερο ή για περισσότερο χρόνο.

Ορισμένες φορές, συνυπάρχουν και τα δύο προηγούμενα είδη, ο Κλονικός και ο Τονικός Τραυλισμός. Βέβαια, λαμβάνουμε υπόψη ότι, όλα τα άτομα δεν τραυλίζουν με τον ίδιο τρόπο και επηρεάζονται απο τις εκάστοτε συνθήκες του περιβάλλοντος. -Ποιά η εξέλιξη του Τραυλισμού;Σημαντικό ρόλο στην ομαλή ή μη ομαλή εξέλιξη του τραυλισμού μπορεί να παίξει η σωστή διαχείριση του προβλήματος τόσο απο το οικογενειακό όσο και το σχολικό περιβάλλον. Ιδιαίτερα σημαντικός είναι ο ρολός των γονέων, όσον αφορά στη στάση τους αλλά και το πώς διαχειρίζονται τη συμπεριφορά τους απέναντι στο παιδί με Τραυλισμό. Η στάση λοιπόν των γονέων και ειδικά της μητέρας σε παιδιά που παρουσιάζουν υπερβολική προσκόλληση στη μητέρα (που μπορεί να αγχώδεις, υπερπροστατευτικές ή απόμακρες), είναι ιδιαίτερα καθοριστική για το πώς θα εξελιχθεί ο τραυλισμός σε ένα παιδί.

-Ποιές κατηγορίες παιδιών εμφανίζουν Τραυλισμό;
1) Τα παιδιά που κατακλύζονται από συναισθήματα άγχους ή που παρουσιάζουν εσωστρέφεια κ.α.
2) Τα παιδιά που παρουσιάζουν κάποια υπερκινητικότητα.
3) Η αδυναμία ορισμένων παιδιών να διαχειρίζονται στρεσογόνες καταστάσεις.
4) Πιθανή κληρονομικότητα, κ.α.

-Ποιές καταστάσεις δυσκολεύουν ένα παιδί με Τραυλισμό;

-Το πολύ άγχος δημιουργεί μπλοκάρισμα στην ομιλία και συγκεκριμένα:
Α) Όταν απευθύνεται σε πολλά άτομα, άτομα που δε γνωρίζει.
Β) Όταν μιλάει σε ενήλικες που μιλάνε πολύ γρήγορα.
-- Όταν μιλάει και αισθάνεται κουρασμένο, ταραγμένο κ.α.
-- Όταν βιάζεται να πει κάτι ή προσπαθεί να εκφράσει πολλές ιδέες.
-- Όταν φοβάται τις συνέπειες γι’αυτά που λέει.
-- Η έντονη χαρά και η έντονη προσδοκία για το επιθυμητό, δημιουργεί διέργεση του συναισθήματος, με αποτέλεσμα να διαπιστώνονται επιπτώσεις στον ρυθμό της ομιλίας του, κ.α.

-Ποιοί οι σπουδαιότεροι στόχοι θεραπείας στον Τραυλισμό;

-Μεταβολή του τρόπου ομιλίας των ατόμων που τραυλίζουν

-Μεταβολή των συναισθημάτων των ατόμων που τραυλίζουν

-Μεταβολή του τρόπου που το άτομο που τραυλίζει αλληλεπιδρά με το περιβάλλον.

-Ποιοί ειδικοί μπορούν να βοηθήσουν και σε ποιά χρονική περίοδο;

Η θεραπεία πρέπει να ξεκινά μεταξύ 5-7 ετών, διότι κατά την εφηβική ηλκία η θεραπευτική παρέμβαση στα άτομα με Τραυλισμό γίνεται δυσκολότερη. Απαραίτητο είναι στη θεραπευτική παρέμβαση να υπάρχει συνδυασμός μεταξύ ενός Λογοθεραπευτή και ενός Ψυχολόγου. Η θεραπευτική πράξη πρέπει να βασίζεται στους 3 βασικούς άξονες που είναι, η συνεργασία με το οικογενειακό περιβάλλον (γίνεται συμβουλευτική – ενημέρωση γονέων, για να μην ενισχύσουν την αίσθηση του Τραυλισμού στο παιδί-ένα μεγαλύτερο παιδί ωστόσο μπορεί να συμμετέχει άμεσα στη θεραπεία), η συνεργασία με το σχολικό περιβάλλον (ενημέρωση και καθοδήγηση των νηπιαγωγών ή δασκάλων) και τέλος η συνεργασία με τον ειδικό.

Ένας Λογοθεραπευτής στοχεύει στον συγχρονισμό και τη βελτίωση της ροής του λόγου και της αναπνοής (συνήθως ρηχή αναπνοή). Αντίθετα, ο Ψυχολόγος έχει ως στόχο να ψάξει, να ανακαλύψει, να απομονώσει τις πιθανές στρεσογόνες αιτίες, εκείνους τους αρνητικούς παράγοντες που μπορούν να προβληματίζουν το παιδί και συνεπώς να μπλοκάρουν την ομιλία του.

 

ΑΥΤΙΣΜΟΣ

Τι είναι ο Αυτισμός; Ο Αυτισμός θεωρείται πρωταρχικά μια συναισθηματική, αντιληπτική, γλωσσική, γνωστική διαταραχή. Ακόμα, πρόκειται για μια σοβαρή διάσπαση της επικοινωνίας και των κοινωνικών δεξιοτήτων του ατόμου.

Πότε εμφανίζεται; Εμφανίζεται στα πρώτα χρόνια της ζωής ενός παιδιού η οποία έχει ως κύριο χαρακτηριστικό την απόσυρση του παιδιού απο οποιαδήποτε μορφή επικοινωνίας με το εξωτερικό περιβάλλον.

Πώς εκδηλώνεται ο Αυτισμός; Σχετικά με την κλινική εικόνα του ατόμου, παρατηρούμε ότι η βαρύτητα των χαρακτηριστικών του Αυτισμού διαφέρει απο άτομο σε άτομο. Τα άτομα με Αυτισμό, συνήθως, εμφανίζουν μία αργή και παρεκκλίνουσα εξέλιξη της ομιλίας και του λόγου. Ο εσωτερικός λόγος είναι επίσης διαταραγμένος και αυτό αντικατοπτρίζεται στο παιχνίδι του παιδιού το οποίο είναι άσκοπο, στερεότυπο, επαναληπτικό και μη κοινωνικό. Γενικότερα, δυσκολίες εντοπίζονται: στον τομέα των κοινωνικών και συναισθηματικών εκδηλώσεων (αποφυγή άρνηση σωματικής επαφής, έλλειψη ενσυναίσθησης κ.α.), στον τομέα της προσοχής (αποφυγή βλεμματικής επαφής, διάσπαση προσοχής κ.α.), στον προφορικό λόγο (ηχολαλία, ακατάληπτη άρθρωση, ακατάλληλη ένταση φωνής κ.α.), στην αισθητηριακή επεξεργασία (υπερευαισθησία σε ορισμένες γεύσεις και οσμές, αδιαφορία ή υπερβολική αντίδραση σε ακουστικά ερεθίσματα κ.α), στις γνωστικές λειτουργίες (ασταθής μάθηση, νοητική καθυστέρηση κ.α.), στη συμπεριφορα (επιθετικότητα, αυτοτραυματισμοί κ.α.), στο παιχνίδι (αποχή απο συμβολικό ή αναπαραστατικό παιχνίδι, αποχή απο δυαδικό ή ομαδικό παιχνίδι με συνομηλίκους κ.α.), στερεοτυπίες (στη κίνηση, στην ομιλία-ασυνάρτητους ήχους, φράσεις κατά εξακολούθηση).

Ποιά η αιτιολογία για τον Αυτισμό; Τα αίτια του Αυτισμού ακόμα και σήμερα παραμένουν άγνωστα.

Ποιά η θεραπευτική παρέμβαση και ποιοί ειδικοί μπορούν να βοηθήσουν; Θεραπεία για τον Αυτισμό, μέχρι στιγμής, δεν υπάρχει. Η αντιμετώπιση των βασικών δυσκολιών στους τομείς της κοινωνικής αλληλεπίδρασης, της επικοινωνίας και της συμπεριφοράς διαφέρει ανάλογα με τις ανάγκες του συγκεκριμένου ατόμου και της οικογένειας. Σε κάθε περίπτωση, η παρέμβαση στηρίζεται σε εξατομικευμένο πρόγραμμα παρέμβασης, με συγκεκριμένους βραχυπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους στόχους, ανάλογους της σοβαρότητας της διαταραχής, της χρονολογικής ηλικίας και του αναπτυξιακού επιπέδου. Οποιαδήποτε παρέμβαση θεραπευτικού χαρακτήρα, που έχει σκοπό τη βελτίωση της ζωής του ατόμου, απαιτεί βαθιά γνώση της διαταραχής, εμπεριστατωμένη ενημέρωση και υποστήριξη των γονέων, ώστε να λειτουργήσουν ως συνθεραπευτές και τέλος στενή συνεργασία με άλλους επαγγελματίες υγείας, οι οποίοι συμμετέχουν στην αντιμετώπιση και γνώση των δομών και των υπηρεσιών που προσφέρουν κατάλληλα βοήθεια.

Στις περιπτώσεις των ατόμων με Αυτιστική διαταραχή, όπου λείπει η γνώση του τι σημαίνει επικοινωνία, η Λογοθεραπευτική παρέμβαση στηρίζεται, κυρίως, σε εναλλακτικά συστήματα επικοινωνίας. Εναλλακτικά συστήματα επικοινωνίας είναι αυτά στα οποία χρησιμοποιούνται τρόποι επικοινωνίας πέρα απο τους συνηθισμένους (προφορική ομιλία, νοηματική γλώσσα, γραπτός λόγος). Τα εναλλακτικά συστήματα επικοινωνίας στηρίζονται στην οπτική επικοινωνία και γι’ αυτό χρησιμοποιούν εικόνες, σύμβολα ή μικροαντικείμενα. Τα πιο γνωστά προγράμματα που χρησιμοποιούνται προς αυτή την κατεύθυνση είναι το γλωσσικό πρόγραμμα ΜΑΚΑΤΟΝ, Το PECS και το TEACCH.

Ποιοί ειδικοί μπορούν να βοηθήσουν; Οι μαρτυρίες αποτελεσματικότητας ειδικών θεραπειών, όπως η Ψυχοθεραπεία, η Λογοθεραπεία, η Εργοθεραπεία κ.α. είναι αρκετές, καθώς καθένας απο τους παραπάνους κλάδους έχει να προσφέρει και τις δικές του υπηρεσίες, προκειμένου να βοηθήσει τα άτομα με αυτισμό να αντεπεξέλθουν στις σοβαρές δυσκολίες τους. Ιδιαίτερα όμως οι έφηβοι έχουν περισσότερο ανάγκη απο κοινωνικές, ψυχοθεραπευτικές ή ψυχο-εκπαιδευτικές παρεμβάσεις.

 

 

 ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ

-Βογινδρούκας, Ι. – Sherratt, D. (2005), Οδηγός εκπαίδευσης παιδιών με διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές, Αθήνα: Ταξιδευτής.

-Γενά, Α. (2002), Αυτισμός και Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές, Αθήνα: Παπασωτηρίου.

-Παπαγεωργίου, Β. (2005), Ψυχιατρική παιδιών και εφήβων, Θεσσαλονίκη: UNIVERSITY STUDIO PRESS.

-Jordan, R. (2000), Η εκπαίδευση παιδιών και νεαρών ατόμων με αυτισμό, Αθήνα: ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΑΥΤΙΣΤΙΚΩΝ ΑΤΟΜΩΝ.

-Quill, K. (2000), Διδάσκοντας αυτιστικά παιδιά, Αθήνα: «ΕΛΛΗΝ».

-Wing, L. (2000), Το αυτιστικό φάσμα, Αθήνα: ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΑΥΤΙΣΤΙΚΩΝ ΑΤΟΜΩΝ.

 

ΝΟΗΤΙΚΗ ΥΣΤΕΡΗΣΗ

Τι είναι η Νοητική υστέρηση; Τα παιδιά με Νοητική υστέρηση παρουσιάζουν κατώτερη του μέσου όρου νοημοσύνη και κατώτερη του μέσου όρου δυνατότητα να αντιμετωπίσουν τους στόχους καθημερινά. Πρόκειται για ολική δυσλειτουργία (παρουσιάζουν αργή εξέλιξη) σε όλους τους τομείς ανάπτυξης (καθυστέρηση στην κινητική ανάπτυξη), (ψυχο-συναισθηματικές διαταραχές), (διαταραχές λόγου) καθώς και της προσαρμοστικής συμπεριφοράς ενός ατόμου. Μερικά παιδιά με Νοητική υστέρηση έχουν μια κανονική εμφάνιση, ενώ άλλα όχι.

Σε ποιές περιπτώσεις μπορεί να έχουμε Νοητική υστέρηση; Υπάρχουν πολλές αιτίες της Νοητικής υστέρησης, συμπεριλαμβανομένων των μητρικών μολύνσεων, των ατελειών στο μεταβολισμό, των ασθενειών του εγκεφάλου και χρωματοσωματκών ανωμαλιών. Ακόμα, τα περιβαλλοντικά προβλήματα που θα μπορούσαν να συμπεριλάβουν την έλλειψη πολυ-αισθητηριακών ερεθισμάτων, την φτωχή διατροφή και την ανεπαρκή ιατρική φροντίδα μπορούν επίσης να προκαλέσουν τη Νοητική υστέρηση. Εντούτοις, σε πολλές περιπτώσεις, η αιτία της καθυστέρησης δεν μπορεί να καθοριστεί.

Ποιές οι δυσκολίες των ατόμων αυτών σε επίπεδο λόγου και μάθησης; Έχουν παρατηρηθεί δυσκολίες άρθρωσης, προβλήματα γραμματικής και συντακτικού στην προφορική έκφραση και ελλιπής κατανόηση της γραμματικής. Σε αυτή την περίπτωση επισημαίνεται ότι ο ρυθμός της προόδου είναι πιο αργός σε αντίθεση των φυσιολογικών παιδιών. Πώς ταξινομείται η Νοητική υστέρηση και ποιές οι δυνατότητες παρέμβασης; Είναι ταξινομημένη σε τέσσερις βαθμούς: Την ήπια, τη μέτρια, σοβαρή ή βαθιά.

-Τα περισσότερα παιδιά με Νοητική υστέρηση είναι στην ήπια νοητική σειρά καθυστέρησης. Μπορεί να αναμένεται ότι για να μάθουν περίπου σε 9 μήνες την αξία των πληροφοριών, χρειάζεται και μία χρονική περίοδος άνω των 12 μηνών. Με την επαρκή εκπαίδευση και την επαγγελματική κατάρτιση, έχουν τη δυνατότητα να γίνουν σχετικά ανεξάρτητοι ενήλικοι.

-Τα παιδιά με μέτρια Νοητική υστέρηση, μαθαίνουν σε ένα πιο αργό ποσοστό την αξία των πληροφοριών (6 μήνες περίπου), στη διάρκεια μιας περιόδου 12 μηνών. Αυτά τα παιδιά θα έχουν δυσκολία με την αφηρημένη σκέψη και θα χρειαστούν περισσότερη επανάληψη στις νέες μεθόδους μάθησης. Σαν ενήλικοι, θα χρειαστούν βοήθεια, αλλά θα μπορούν να είναι μερικών ανεξάρτητοι.

-Τα παιδιά με σοβαρή Νοητική υστέρηση, μπορούν να μάθουν την αξία των πληροφοριών 3-4 μηνών μέσα σε χρονική περίοδο 12 μηνών. Θα συνεχίσουν να μαθαίνουν τις νέες δεξιότητες, αλλά θα χρειαστούν πολλή επανάληψη. Ως ενήλικες δεν θα έχουν τις ανεξάρτητες δεξιότητες διαβίωσης.

-Τα παιδιά με βαθιά Νοητική υστέρηση, μαθαίνουν την αξία των πληροφοριών 1 ή 2 μηνών κατά τη διάρκεια μιας περιόδου 12 μηνών και μπορούν να λειτουργήσουν πρώτιστα σε απλές βασικές αντιδράσεις στα ερεθίσματα. Θα απαιτήσουν συνεχή συνοδεία συνοδού ως ενήλικες.

Γενικότερα, τα παιδιά με ήπια Νοητική υστέρηση 2-5 ετών μπορούν γενικά να λειτουργήσουν καλά στις ομάδες με τα παιδιά χωρίς Νοητική υστέρηση που είναι 1 ή 2 έτη νεώτερα. Αυτά τα παιδιά δεν μπορούν να απαιτήσουν καμία ιδιαίτερη προσαρμογή στις τάξεις. Παιδιά με μέτρια και σοβαρή Νοητική υστέρηση, θα χρειαστούν εξειδικευμένες οδηγίες, για τουλάχιστον ένα μέρος της ημέρας, προκειμένου να <<μαθευτεί>> το νέο υλικό. Όσο μεγαλύτερος είναι ο βαθμός καθυστέρησης, τόσο περισσότερες επαναλήψεις θα είναι απαραίτητες για το παιδί, για να μάθει. Τα παιδιά με Νοητική υστέρηση αναπτύσσουν μερικές φορές διαταραχές συμπεριφοράς που απαιτούν παρακολούθηση απο έναν ειδικό.

Ποιοί ειδικοί θεραπευτές μπορούν να βοηθήσουν; Ο συνδυασμός συνεργασίας των ειδικών θεραπευτών υγείας και σε αυτή την περίπτωση ποικίλει. Αρχικά, οι Ψυχολόγοι παρέχουν τη διάγνωση και μετέπειτα γίνεται συμβουλευτική και διαχείριση της συμπεριφοράς. Οι Λογοθεραπευτέςπαρεμβαίνουν συχνά σε παιδιά με νοητική υστέρηση, που αντιμετωπίζουν δυσκολίες σε επίπεδο λόγου και ομιλίας. Επίσης, οι Ειδικοί Παιδαγωγοί, συμβάλουν στην ανάπτυξη των κοινωνικών δεξιοτήτων και παρεμβαίνουν σε θέματα μαθησιακών δυσκολιών που αντιμετωπίζουν τα παιδιά αυτά. Στην προσπάθεια αυτή, συμμετέχουν ακόμα και οι Εργοθεραπευτές, οι οποίοι στοχεύουν στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων της προσοχής, αντίληψης, μνήμης, την κατανόηση εντολών κ.α.

 

Αφασία

 

Τι είναι η Αφασία; Πρόκειται για μια πληθώρα παθολογικών κατάστασεων, οι οποίες μπορεί να κυμαίνονται απο την κωματώδη κατάσταση έως τις γλωσσικές διαταραχές ή ακόμη και την παντελή έλλειψη λόγου. Πρόκειται για διαταραχές του εκφραστικού μέρους του προφορικού λόγου καθώς και της κατανόησης του προφορικού λόγου και της αντιληπτικής ικανότητας του γραπτού λόγου.

Σε ποιά άτομα μπορεί να παρουσιαστεί και πότε; Συνήθως εκδηλώνεται στην ενήλικη ηλικία και εμφανίζεται κυρίως μετά απο ένα εγκεφαλικό επεισόδιο, που οφείλεται σε νόσο των κέντρων του λόγου στο φλοιό του εγκεφάλου. Στα παιδιά σπάνια γίνεται λόγος για Αφασία, αυτό συμβαίνει μετά το 12ο -14ο έτος της ηλικίας και συχνά χρησιμοποιούνται οι όροι <<γλωσσική καθυστέρηση>> και <<καθυστέρηση της απόκτησης του λόγου>>.

Για τι είδους Αφασία μιλάμε; Δύο από τα βασικότερα Αφασικά σύνδρομα, με βάση τα νευρολογικά και γλωσσικά συμπτώματα που εμφανίζουν οι ασθενείς, είναι η «Αφασία Broca>> και η «Αφασία Wernicke».

Αφασία Broca: Σε αυτόν τον τύπο Αφασίας, η κατανόηση της γλώσσας διατηρείται σε ικανοποιητικό βαθμό, ενώ παρατηρείται σημαντική μείωση στην παραγωγή της γλώσσας, με δυσκολία στην έκφραση. Ακόμη, εντοπίζεται και ημιπληγία (δεξί πόδι ή χέρι) με βλάβη στο αριστερό ημισφαίριο του εγκεφάλου. Η έκπτωση στην παραγωγή της γλώσσας κυμαίνεται απο σχεδόν πλήρη αφωνία μέχρι την αργή ομιλία με τη χρήση πού απλών λεκτικών μορφών. Πολλές φορές συνοδεύεται απόΔυσαρθρία, δηλαδή διαταραχή στην άρθρωση. Το κυριότερο σύμπτωμα αυτής της μορφής της Αφασίας είναι ο Αγραμματισμός (πχ. Οι προτάσεις των 3 λέξεων που φτιάχνουν, ταιριάζουν ως προς το σημασιολογικό τους περιεχόμενο, αλλά δεν είναι συντακτικά ορθές). Ωστόσο, η ικανότητα κατανόησης τόσο του προφορικού όσο και του γραπτού λόγου έχει διαταραχθεί λιγότερο. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο ασθενής, έχει επίγνωση των σφαλμάτων του και δυσκολεύεται να διαβάσει δυνατά και να γράψει.

Αφασία Wernicke: Χαρακτηρίζεται από σημαντική έκπτωση της ικανότητας κατανόησης της γλώσσας. Όταν η βλάβη είναι εκτεταμένη, μειώνεται σημαντικά η είσοδος τόσο των οπτικών όσο και των ακουστικών γλωσσικών πληροφοριών. Εν τούτοις, η ομιλία παραμένει ευχερής, έχουν δηλαδή καλή ροή του λόγου και εκφράζονται χωρίς να διστάζουν. Παρόλα αυτά, το άτομο μπορεί να αντιμετωπίζει ορισμένες δυσκολίες στην παραγωγή της γλώσσας, όπως να δυσκολεύεται στον εντοπισμό της κατάλληλης λέξης ή μπορεί να κάνει χρήση εσφαλμένων λέξεων ή εσφαλμένων συνδυασμών λέξεων (παραφασία), ενώ συχνά τείνει να προσθέτει συλλαβές στις λέξεις και λέξεις στος φράσεις (νεολογισμοί), με αποτέλεσμα το άτομο να γίνεται δύσκολα κατανοητό στους άλλους. Το άτομο με Αφασία Wernicke δε μπορεί να μεταδώσει τις ιδέες που έχει στο νου (κενός λόγος), αν και συνήθως δεν αντιλαμβάνεται αυτή του την αδυναμία. Τέλος, έχει επηρεασθεί η ικανότητα ανάγνωσης και γραφής, ενώ η γλώσσα μπορεί να είναι υπερβολική (πίεση λόγου).

Ποιά η θεραπευτική παρέμβαση και ποιοί μπορούν να βοηθήσουν;
Σε αυτές τις περιπτώσεις, υπάρχει στενή συνεργασία μεταξύ διαφόρων ειδικοτήτων, όπως ενόςΝευρολόγου, Φυσιοθεραπευτή, Λογοθεραπευτή, Ψυχολόγου και Ειδικού Παιδαγωγού, οι οποίοι θα πρέπει να είναι σε στενή επαφή και συνεργασία, προκειμένου να διαχειριστούν όσο πιο σωστά, ασφαλή και αποτελεσματικά την θεραπευτική πορεία του ασθενούς τους.

Logopedia Κεντρο Λογοθεραπειας