Τι είναι η εργοθεραπεία;

Η εργοθεραπεία προσφέρει υπηρεσίες πρόληψης, θεραπείας και αποκατάστασης, σε άτομα που παρουσιάζουν κινητικές, μαθησιακές, νοητικές και συναισθηματικές διαταραχές. Το πεδίο δράσης της εργοθεραπείας είναι τεράστιο, συμβάλλει στην ανεξαρτητοποίηση σε δραστηριότητες καθημερινής ζωής, στην κατάκτηση των Κινητικών (αδρή-λεπτή κίνηση) Αισθητηριακών δεξιοτήτων, όπως και στην απόκτηση γνωστικών-αντιληπτικών εννοιών, σε άτομα βρεφικής-νηπιακής –προσχολικής-σχολικής ηλικίας.

Πότε ένα παιδί χρήζει εργοθεραπευτικής παρέμβασης;

Σύμφωνα με τον Αμερικανικό Σύλλογο Εργοθεραπευτών η εργοθεραπευτική αξιολόγηση και η θεραπευτική αντιμετώπιση είναι απαραίτητη όταν το παιδί έχει γενική δυσκολία σε μια κατηγορία, ή εμφανίζει πολλές ενδείξεις σε τρεις ή περισσότερες κατηγορίες.

1. ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ ΑΔΡΗΣ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ
2. ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ ΛΕΠΤΗΣ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ
3. ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ - ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ
4. ΑΦΗ
5. ΟΠΤΙΚΗ ΑΝΤΙΛΗΨΗ
6. ΑΚΟΥΣΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ
7. ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ

ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ ΑΔΡΗΣ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

1. Εμφανίζει αδυναμία ή κουράζεται πιο εύκολα από τους συνομήλικους του
2. Σε σύγκριση με παιδιά της ηλικίας του, έχει εμφανείς δυσκολίες στο να χοροπηδάει ή να τρέχει
3. Οι κινήσεις του είναι αδέξιες και σκοντάφτει
4. Συχνά μπερδεύει την δεξιά με την αριστερή πλευρά του σώματός του
5. Είναι επιφυλακτικό στον παιδότοπο, αποφεύγει τις κούνιες και είναι διστακτικό στις κινητικές δραστηριότητες

ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ ΛΕΠΤΗΣ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

1. Δυσκολεύεται στην ζωγραφική, στο να χρωματίζει, να αντιγράφει και να κόβει με ψαλίδι
2. Εμφανίζει ελλείμματα στη σύλληψη του μολυβιού,
3. κρατάει σφιχτά το μολύβι και κουράζεται εύκολα ενώ γράφει
4. Δεν έχει καθοριστεί το επικρατέστερο χέρι (μετά τα έξι χρόνια)
5. Δυσκολία με το ντύσιμο / απόδυση, τα κουμπιά, το φερμουάρ, τα κορδόνια των παπουτσιών

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ - ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ

Δυσκολίες στους τομείς που ακολουθούν: 

1. Ανάγνωση 
2. Μαθηματικά  
3. Ορθογραφία
4. Παρουσιάζει υπερκινητικότητα
5. Παρουσιάζει διάσπαση και ελάχιστη διάρκεια προσοχής
6. Είναι αργός στην γραφή
7. Οργάνωση και τελείωμα εργασιών
8. Να ακολουθεί οδηγίες
9. Να θυμάται πληροφορίες

ΑΦΗ

1. Φαίνεται να υπεραντιδρά στο άγγιγμα και δεν του αρέσουν οι αγκαλιές, εκτός όταν ο ίδιος το επιδιώκει
2. Δεν του αρέσουν συγκεκριμένες υφές των υλικών ή των ρούχων του
3. Αποφεύγει τις δραστηριότητες που μπορεί να λερωθεί (δακτυλομπογιές, πηλός, κόλλα)

ΟΠΤΙΚΗ ΑΝΤΙΛΗΨΗ

1. Δυσκολεύεται να ονομάσει (με ανάλογο συνδυασμό) τα χρώματα, τα σχήματα και τα μεγέθη
2. Δυσκολεύεται με την ολοκλήρωση διαφόρων παζλ
3. Αντιστρέφει λέξεις ή γράμματα ακόμα και μετά την πρώτη τάξη
4. Δυσκολεύεται στην ομαλή οπτική παρακολούθηση (να παρακολουθεί ένα σημείο με τα μάτια του, να μη χάνει το σημείο που διαβάζει, να αντιγράφει απο τον πίνακα)

ΑΚΟΥΣΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ

1. Είναι υπερευαίσθητος στους δυνατούς ήχους
2. Εμφανίζει δυσκολίες στην κατανόηση ή στην προσοχή όταν του μιλάνε
3. Πολύ εύκολα διασπάται η προσοχή του από ήχους

ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ

1. Δεν δέχεται εύκολα αλλαγές στο πρόγραμμά του
2. Απογοητεύεται εύκολα
3. Παρουσιάζει δυσκολίες στην συναναστροφή του με άλλα παιδιά
4. Έχει τάσεις να είναι παρορμητικός, ανυπάκουος και συχνά έχει ατυχήματα
5. Παρουσιάζει έντονες αλλαγές διάθεσης και εκρήξεις θυμού
6. Αποφεύγει τα ομαδικά παιχνίδια και προτιμάει να παίζει μόνος 

ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΟΧΗΣ με ή χωρίς υπερκινητικότητα

Η ΔΕΠ-Υ συναντάται στο 3% των παιδιών. Κύρια χαρακτηριστικά αυτής της διαταραχής είναι η διάσπαση προσοχής, παρορμητικότητα και υπερκινητικότητα υπερβολικού βαθμού για την αναπτυξιακή ηλικία του παιδιού.

-ΠΟΙΑ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΤΗΣ ΔΕΠ-Υ;

• Κινείται συχνά νευρικά με τα χέρια ή τα πόδια ή στριφογυρίζει στο κάθισμα.

• Έχει δυσκολία να παραμείνει στη θέση του, όταν είναι αναγκαίο να το κάνει.

• Εύκολα διασπάται η προσοχή του από εξωτερικά ερεθίσματα.

• Έχει δυσκολία να οργανώσει και να ολοκληρώσει δραστηριότητες.

• Δε φαίνεται να ακούει, όταν του μιλάνε άλλοι.

• Τρέχει τριγύρω ή σκαρφαλώνει διαρκώς, ακόμη και σε καταστάσεις που δεν το δικαιολογούν (μοιάζει σαν να είναι <<σβούρα>>).

• Μιλάει συνεχώς.

• Διακόπτει συζητήσεις ή εισβάλλει στο παιχνίδι άλλων παιδιών.

• Έχει δυσκολία να ακολουθήσει οδηγίες και αυτό δεν οφείλεται σε δυσκολία κατανόησης.

• Αποφεύγει δραστηριότητες που απαιτούν διαρκή πνευματική προσπάθεια (όπως τις εργασίες του σχολείου ή του σπιτιού, διάφορα παιχνίδια κ.α.).

• Κάνει πράγματα επικίνδυνα χωρίς να σκεφτεί τις πιθανές συνέπειες.

-ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΟΥΝ ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ;

• Ορίστε σαφείς κανόνες στην καθημερινή ζωή και να είστε σταθεροί στην τήρησή τους. Μην έχετε διενέξεις για ασήμαντα πράγματα. Να λέτε <<όχι>> λιγότερο συχνά, αλλά να το εννοείτε, όταν το λέτε.

• Δίνετε απλές και σύντομες οδηγίες στο παιδί σας. Ελέγξτε αν τις κατανόησε.

• Μερικά παιδιά με ΔΕΠ-Υ έχουν δυσκολία να οργανώσουν τις σκέψεις τους. Ρωτήστε <<Ποιος; Τι; Πού; Πότε; Γιατί;>> για να το βοηθήσετε να σκεφτεί και να εξηγήσει τι είναι σημαντικό.

• Δείξτε του πόσο περήφανοι είστε για τα επιτεύγματά του, με ανταμοιβές και αγάπη. <<Εντοπίστε>> τις στιγμές που είναι καλός/καλή.

• Πείτε στο παιδί τι θέλετε να κάνει αντί να πείτε τι δε θέλετε. Για παράδειγμα, πείτε <<σε παρακαλώ τελείωσε την εργασία στα μαθηματικά>>, αντί να πείτε <<σταμάτα να ενοχλείς την αδερφή σου!>>.

• Προετοιμάστε το παιδί για οποιαδήποτε αλλαγή στη ρουτίνα. Πολλά παιδιά με ΔΕΠ-Υ δε δέχονται με ευχαρίστηση εκπλήξεις ή αλλαγές.

• Ενισχύστε ακόμη και μικρές, θετικές αλλαγές στη συμπεριφορά του παιδιού. Καθώς το βοηθάτε να αναγνωρίσει την πρόοδό του, αυξάνεται το κίνητρο και η αυτοπεποίθησή του.

• Αν χρειάζεται να χαλαρώσετε μετά από μια δύσκολη στιγμή με το παιδί σας, βρείτε έναν φίλο ή γείτονα για να το προσέξει, έστω και για 15 λεπτά. Για να φροντίσετε το παιδί σας, πρέπει να φροντίσετε πρώτα τον ευατό σας.

Γεράσιμος Ρούσος

Εργοθεραπευτής